Century vill koma áhættunni yfir á Landsvirkjun

Í fréttum í dag hefur komið fram að Michel Bless, forstjóri Century Aluminium, telji litlar líkur á að álver rísi í Helguvík nema betra orkuverð bjóðist. Og að fátt bendi til þess að það gerist á næstunni.

Í frétt Viðskiptablaðsins um þetta segir að Bless „segist tilbúinn að líta á fjárfestingu fyrirtækisins í álveri í Helguvík sem sokkinn kostnað.“ Og að málflutningur hans á kynningarfundi með greiningaraðilum í Bank of America Merrill Lynch bendi til þess að Bless telji litlar líkur á að álverið rísi.

Í fréttinni segir einnig að Bless segi að ekki verði gengið lengra í Helguvík nema arðsemin fyrir hluthafa Century verði einstaklega góð. Og að hann segi orkuverðið sem HS Orka og Orkuveita Reykjavíkur (OR) bjóði sé óásættanlegt og að staðan muni ekki breytast nema Landsvirkjun vilji „hjálpa okkur til að koma verkefninu af stað á ný.“

Þetta eru kannski engar sérstakar fréttir. Því þetta er t.d. fyllilega í samræmi við það sem kom fram á fundi í tengslum við síðasta ársfjórðungsuppgjör Century, eins og sá sem þetta skrifar nefndi nýverið í pistli hér á viðskiptavef Morgunblaðsins. Þessi nýja frétt er miklu fremur bara enn ein staðfestingin á því að það eina sem Century Aluminum hefur áhuga á er að íslensku orkufyrirtækin útvegi fyrirtækinu raforku á svo lágu verði og með svo hagkvæmum skilmálum, að það tryggi álveri Century í Helguvík svo til áhættulausan rekstur.

Century vill að Landsvirkjun taki á sig áhættu í stað Century

Það er að sjálfsögðu svo að það er ekki bara Viðskiptablaðið sem hefur kynnt sér það sem fram fór á umræddum fundi Century með greiningaraðilum og Bank of America Merrill Lynch. Sá sem þetta ritar hefur lesið fundargerðina og kannski vert að nefna nokkur atriði í því sambandi, sem varpa nokkuð áhugaverðu ljósi á málið.

Á fundinum hamraði Bless á því að Helguvíkurverkefnið sé afar áhugaverður og reyndar alveg frábær kostur fyrir Century. Vandamálið sé bara að raforkuverðið sem HS Orka og OR vilji fá sé hærra en það sem Century hafi áhuga á að greiða. Og að fyrirtækið hafi ekki í hyggju að reisa álver í Helguvík nema áhætta Century af verkefninu verði lítil og fyrirtækið fái raforkuna á „réttu verði“.

Með lítilli áhættu vísar Bless greinilega til þess að raforkuverðið til álvers fyrirtækisins á Grundartanga í Hvalfirði sé tengt álverði á London Metal Exchange (LME). Með slíkri tengingu er áhættunni af lágu álverði að umtalsverðu leyti varpað af álframleiðandanum (orkukaupandanum) og yfir á raforkusalann.

Bless vill að Landsvirkjun „hjálpi“ Century að koma Helguvíkurverkefninu aftur af stað. Landsvirkjun hefur vel að merkja haft þá skynsamlegu stefnu undanfarin ár að draga úr áhættu sinni með því að minnka hlutfall álverðstengingar í raforkusölusamningum. En Century er góðu vant og Bless vill bersýnilega að álver í Helguvík fái einnig slíka verðtengingu - enda dregur það jú mjög úr áhættunni af fjárfestingu Century. Bless vill því augljóslega ekki aðeins að Landsvirkjun útvegi Century geysilegt magn af raforku með tilheyrandi viðbótarskuldsetningu Lansvirkjunar, heldur vill hann einnig að Landsvirkjun hallist á ný að álverðstengingu til að „hjálpa“ Century.

Áhættan hvílir á íslenskum almenningi

Sjálfur sagði Bless á umræddum bankafundi að það sé stefna Century að tryggja það að fyrirtækið njóti jákvæðs frjáls fjárflæðis jafnvel þó svo álverð fari niður í 1.700 USD/tonn. Og það sé staðan í dag. Af fyrri orðum Bless (í annarri fundargerð) má reyndar ráða að raforkusamningar álversins í Hvalfirði séu ennþá hagkvæmari og kannski tilefni til að ég fjalli betur um það síðar.

Þetta segir talsvert um það hversu ótrúlega hagstæðir raforkusamningar álvers Century á Grundartanga eru. Þ.e. hagkvæmir álverinu og virðast lágmarka áhættu þess umfram það sem gerist og gengur. Og Century vill bersýnilega fá lítt síðri samninga vegna álvers í Helguvík. Það er reyndar svo að í dag er álverð svo lágt að álverðstengingin í raforkusamningunum vegna Grundartanga er vafalítið að valda íslensku orkufyrirtækjunum talsverðum vandræðum þessa dagana. Og með ámóta samningum vegna álvers í Helguvík myndi ennþá meiri áhætta óhjákvæmilega falla á íslensku orkufyrirtækin. Og um leið myndi áhætta eigenda orkufyrirtækjanna aukast, en þeir eru jú fyrst og fremst ríkið og Reykjavíkurborg og þar með íslenskur almenningur.

Hvað er „rétt verð" fyrir Century?

Ekki liggja fyrir upplýsingar um það hvert raforkuverðið til Century er hér á landi, en miðað við núverandi alverð er það nær örugglega undir 25 USD/MWst og mögulega eitthvað lægra. Þetta er þó ekki það eina sem segir til um hvert er „rétt verð“ að mati Century. Því Century leggur bersýnilega mikla áherslu á verðtengingu við álverð og þar að auki að orkusamningarnir séu til margra áratuga. Á fundinum hjá bandaríska bankanum kom jú fram í máli Bless að raforkusamningarnir hjá álveri Century á Grundartanga gilda fram á miðjan 4ða áratuginn (til u.þ.b. 2035). Þ.a. allir samningarnir vegna álversins á Grundartanga virðast hafa verið gerðir til um 40 ára eða þar um bil.

Það má því segja að það liggi nokkuð ljóst fyrir hvað Century álítur vera réttan raforkusamning. Í fyrsta lagi að samið sé um verð sem við núverandi aðstæður væri um eða jafnvel undir 25 USD/MWst. Í öðru lagi að raforkuverðið sé beintengt við þróun álverðs. Og í þriðja lagi að raforkusamningurinn eða -samningarnir yrðu til nokkurra áratuga og þá líklega til a.m.k. 30 eða jafnvel 40 ára. Og ef samningar verði ekki á þessum nótum verði ekkert af álveri í Helguvík.

Hversu mikla áhættu er stjórn Landsvirkjunar tilbúin að taka?

Það kemur ekki á óvart að Century vilji ekki aðeins gera góðan bissness í Helguvík - heldur mjög góðan eða öllu heldur einstaklega góðan bissness. Því langstærsti hluthafinn í Century er hrávörurisinn Glencore Xstrata. Það fyrirtæki hefur löngum kunnað öðrum betur þá list að hagnast afar vel á vinnslu og verslun með málma, olíu og ýmsar aðrar hrávörur út um allan heim.

Nú veit ég ekki hvort einhverjar viðræður séu í gangi milli Century og Landsvirkjunar um raforku til álvers í Helguvík. Af fréttum að dæma virðist þó sem Michael Bless hafi meira verið að ræða við íslenska ráðherra fremur er Landsvirkjun. Hann hefur einnig verið duglegur að tala um að íslenskir kjósendur hafi sýnt vilja sinn í verki með því að kjósa ríkisstjórn sem styðji heilshugar að álver rísi í Helguvík.

Bless hlýtur þó að vita að jafnvel þó svo mikill pólitísku stuðningur kunni að vera við það að álver rísi í Helguvík, þá mun Landsvirkjun eðlilega gera kröfu um lágmarksarðsemi af verkefninu. Og það væri óðs manns æði ef Landsvirkjun tæki á ný að auka áhættu sína af sveiflum á álverði. Það er a.m.k. ótrúlegt að nokkur stjórn Landsvirkjunar muni standa að þvílíkri ákvörðun - og þar að auki hæpið að unnt yrði að fjármagna virkjanir á grundvelli raforkusamnings með svo áhættusama skilmála fyrir orkuframleiðandann.

Þess vegna er tal Michael's Bless um aðkomu Landsvirkjunar sennilega einungis vísbending um að hann vilji gera enn eina tilraun til að gera hér einstaklega góðan bissness fyrir Glencore Xstrata og aðra hluthafa Century. En að hann geri sér samt grein fyrir því að það sé varla raunhæft að slíkur samningur náist.